Grote lokale partijen zetten BUCH op koers

Bergen, Uitgeest, Castricum en Heiloo hebben zich officieel verloofd. Tijdens een gezamenlijke vergadering hebben de raden van de vier gemeenten op maandagavond 19 januari in een overvolle raadzaal Castricum ingestemd met de plannen om een ambtelijke fusie uit te werken. Het is de bedoeling dat de fusieorganisatie in januari 2017 tot stand zal zijn gebracht.

De verloving verliep niet helemaal zonder slag of stoot. Nadat de raden eerder al hun colleges om een verkenning hadden gevraagd, volgde er op 10 maart een tweede bestuursopdracht. Concreet kregen de colleges de opdracht om de verschillende mogelijkheden voor samenwerking diepgaand te onderzoeken. Na het instellen van een stuurgroep, een klankbordgroep en het inhuren van consultant Stan van de Laar is er de afgelopen 10 maanden gewerkt aan de ‘Businesscase BUCH-gemeenten’. Daarin bleek samenwerkingsvariant C, de ambtelijke fusie, het beste te voldoen. Die variant werd daarop door de colleges aan de raden voorgelegd, met de bedoeling om daar dus deze week een onomkeerbaar besluit over te nemen.

Huwelijkse voorwaarden

De colleges hadden daarbij echter een belangrijke stap overgeslagen. Veel zaken, zoals de financiën, aansturing van de nieuwe organisatie, doelstellingen, enzovoort, moesten immers nog worden uitgewerkt in een bedrijfsplan. Pas na het gereed komen van dat bedrijfsplan kunnen de raden definitief instemmen met het huwelijk. Anders dan een onomkeerbaar besluit kan er in deze fase alleen sprake zijn van een intentie (“we willen graag met elkaar trouwen”). In de juiste volgorde moeten de raden nu een derde bestuursopdracht geven, waarin de colleges wordt opgedragen om het bedrijfsplan uit te werken. Dat moet voor de zomer van 2015 gebeuren. Aansluitend kunnen de raden van de vier gemeenten dan een politiek debat voeren over de inhoud van het plan en de huwelijkse voorwaarden.

Op basis daarvan zal er tegen die tijd wél een definitief besluit worden genomen. Dat betekent dat het huwelijk vanaf dan kan worden voorbereid in de vorm van de oprichting van een Gemeenschappelijke Regeling (GR) en het effectueren van het bedrijfsplan. Daarvoor is een periode van 18 maanden voorzien. Op basis van de ervaringen elders in het land moet dat genoeg zijn.

Grote lokale partijen

In het tot stand komen van de verloving was een belangrijke rol weggelegd voor de vier grote lokale partijen. KIES Lokaal (Bergen), PU (Uitgeest), CKenG en Heiloo 2000 bezetten samen een kwart van de raadzetels in BUCH-verband, zijn daarmee als samenwerkende partijen met afstand de grootste en maken als enige stroming in de verschillende gemeenten deel uit van alle vier de colleges. Op het moment dat de democratische legitimiteit van het proces in het geding kwam en Bergen zich als partner begon af te vragen of men het voorgenomen huwelijk niet moest afzeggen, hebben de grote lokale partijen gezamenlijk hun verantwoordelijkheid genomen. Er volgde uitvoerige gesprekken met colleges, stuurgroep, coalitiepartners, fractievoorzitters en dus ook over de gemeentegrenzen heen.

Uiteindelijk heeft dat geleid tot een bijeenkomst van de stuurgroep op 7 januari, waarin de ‘Toelichting op besluitvorming en procesgang inzake de BUCH-samenwerking’ werd opgesteld. KIES Lokaal, PU, CKenG en Heiloo 2000 hebben daarop een gezamenlijk amendement ingediend in alle vier gemeenten, waarin de raden wordt gevraagd om niet onomkeerbaar maar ‘in principe’ te besluiten én om de toelichting van de stuurgroep onlosmakelijk deel te laten uitmaken van dit besluit. Dit amendement is dus nu door alle vier gemeenteraden unaniem aangenomen. Alleen de NCPN in Heiloo stemde tegen.

Klankbordgroep

Mede dankzij de interventie van de grote lokale partijen kan er nu verder worden gewerkt aan het tot stand komen van de ambtelijke fusie. Daarbij vormt de klankbordgroep de verbinding tussen de stuurgroep, colleges en de raden. Er werd afgelopen maandag dan ook uitgebreid gesproken over de status van deze groep en aan welke verwachtingen het ‘klankborden’ zal moeten voldoen. Over het vervolg zal CKenG u via deze blog op de hoogte houden. De samenwerking tussen KIES Lokaal, PU, CKenG en Heiloo 2000 zal de komende periode verder worden geïntensiveerd. Ook een aantal kleinere lokale partijen heeft aangegeven zich daar graag bij te willen aansluiten.

Roel Beems