Social enterprises voor het voetlicht.

De hele afgelopen maand stond voor mij (Hugo Snabilie, raadslid KIES Lokaal), en voor menig ander, in het teken van sociale ondernemingen. Op 17 september vond het jaarlijkse congres, “social enterprises als businesspartner van de gemeente” plaats. In de Tolhuystuin in Amsterdam nam weer een groter aantal, enthousiaste mensen deel aan het congres. Ze hoorden een paar “key notes”, Willemijn Verloop over de jaarlijkse monitor en Mariëtte Hamer van de Sociaal Economische Raad over het rapport dat de SER over sociale ondernemingen heeft aangeboden aan het kabinet. Daarin staat onder meer dat :

• er geen hek om sociale ondernemingen moet staan, maar integreren in de het bedrijfsleven;
• gemeenten zouden één aanspreekpunt moeten hebben voor sociale ondernemingen;
• gemeenten zouden moeten helpen bij de huisvesting van sociale ondernemingen;
• sociale ondernemingen zouden moeten laten zien wat de impact is van hun activiteiten;
• sociale ondernemingen moeten zich vooraf goed informeren m.b.t. de gemeente en meedenken met de gemeente ambtenaren.
• Sociale ondernemingen spelen een belangrijke rol in de participatie van “arbeidsgehandicapten, een cruciale uitdaging op dit moment.

In de middag goede deelsessies over uiteenlopende onderwerpen (waarvan ik er zelf één erg aardig vond omdat er een mooi theoretisch model werd gepresenteerd over de ontwikkelingen in de maatschappij).

De keynote in de middag van wethouder EZ van Amsterdam Kajsa Ollengren, illustreerde het belang dat Amsterdam toedicht aan sociale ondernemingen en hoe de gemeente dat ondersteunt door met een actieplan te komen met 17 concrete acties.

(www.socialenterprise.nl)

Zelf ben ik inmiddels twee jaar betrokken bij De Oude Keuken in Bakkum. De organisatie is een “social enterprise”, want

1. Heeft primair een maatschappelijke missie: “impact first”.
2. Realiseert dat doel als zelfstandige onderneming die een dienst of product levert
3. Is financieel zelfvoorzienend, gebaseerd op handel of andere vormen van waarde uitruil en dus beperkt of niet afhankelijk van giften of subsidies
4. Is sociaal in de wijze waarop de onderneming wordt bestruurd:

• Volledig transparant;
• Winst mag, maar de financiële doelen staan ten dienste van de maatschappelijke missie; winstneming door aandeelhouders is redelijk;
• Bestuur en beleid zijn gebaseerd op een evenwichtige zeggenschap van alle betrokkenen;
• Fair voor iedereen en bewust van haar ecologische voetafdruk.

( uit “Iedereen werk, iedereen winst”, van Mark Hillen)

De rechtsvorm van De Oude Keuken is zoals bij een deel van alle social enterprises die van stichting.  Onze stichting zit, zoals gebruikelijk bij social enterprises volop in de spanning tussen zakelijk/commercieel en sociaal-maatschappelijk. (www.deoudekeuken.net)

Onze directeur van De Oude Keuken, Brigitte van Campen, heeft het afgelopen jaar de leergang Sociaal Ondernemen bij het Amsterdam Centre of Entrepreneurship (www.ace.nl) gedaan. Een intensieve leergang van ca 10 maanden, waarin via workshops, seminars, presentaties e.d. veel kennis en inspiratie wordt opgedaan. Als afsluiting hielden de twaalf kandidaten op 2 oktober een “final pitch” in de prachtige locatie van de Industriële Grote Club op de Dam in Amsterdam. Goed om te ervaren hoe deze ondernemers, ieder op eigen wijze, hun onderneming presenteerden. Bevolgenheid en enthousiasme overheersten, de jury wilde nog wel eens dieper ingaan op de zakelijke en commerciële aspecten.

Er zijn er meer in de regio, vrij veel zelfs. Allemaal goede initiatieven, enthousiast gerund door betrokkenen. Er is echter nog een grote mate van onbekendheid en er is betrekkelijk weinig contact, laat staan samenwerking, tussen de social enterprises.

Ik ben daarom blij dat op mijn intiatief, gesteund door wethouder Jan Mesu van Bergen en voortvarend opgepakt door Annemieke Verburg van de Regio Alkmaar, de regiodag voor raadsleden op 30 september j.l. niet alleen aan het thema social enterprises aandacht is besteed, maar dat er bezoeken aan social enterprises in het programma waren opgenomen. Het centrale deel vond plaats in De Oude Keuken in Castricum.  Een flink aantal raadsleden wethouders en burgemeesters participeerde in het programma waarin ’s avonds ook aan een tiental tafels over deelonderwerpen is doorgepraat. De regiodag vervult een belangrijke rol in de invulling van de agenda van de regio voor 2016 waarin “werk” het thema wordt en de aanwezige raads- en collegeleden hebben hun kans gepakt om mee te sturen aan de invulling van het Regiobeeld 2025. (www.regioalkmaar.nl)

Maandag 5 oktober was ik bij het jaarlijkse Ondernemerscongres van Bergen, “Vinden en Binden”. Afgezien van een enthousiasmerende sessie, dit jaar met Rolf Adema van Groene Tomaat, vindt dan de verkiezing plaats van de onderneming van het jaar. Mijn vreugde was groot toen bestuursvoorzitter van de Rabobank Noord Kennemerland, Ugur Pekdemir, bekend maakte dat de Noorderhoeve had gewonnen. Ook de Noorderhoeve is een social enterprise, waar mensen met een arbeidsbeperking rust, ruimte, zorg, werk, scholing, begeleiding en sommigen ook een woonomgeving krijgen in de agrarische (veeteelt en land- en tuinbouw) en toeristische activiteiten van het bedrijf. Eén van de criteria is de aantrekkende werking en uitstraling van de gemeente Bergen. Dat doet de Noorderhoeve onder leiding van Hannelore Speelman zeker.

(www.noorderhoeve.nl)

Tenslotte ging ik dinsdag de 6^e oktober naar de ontbijtsessie van het Werkgeverscafé in Alkmaar. Het programma bestond uit een toelichting op de nieuwe wet Werk en Zekerheid door Saskia Brandenburg van het UWV, een goede inspirerende sessie van Bas Kodden over “bevlogen medewerkers”, én de start van het project “Smaakmakers”.

Smaakmakers hebben mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst genomen. Zij geven smaak aan deze bedrijven. Een prima aansluiting bij het onderwerp bevlogen medewerkers.

(www.onzesmaakmakers.nl)

Hugo Snabilie, oktober 2015.